Anamorphic Scope

Obraz anamorficzny – termin używany w odniesieniu do kinematograficznej techniki rejestracji obrazu panoramicznego na taśmach filmowych 35 mm, a także innych mediach służących do zapisu obrazu i w początkowym założeniu przystosowanych do rejestracji obrazu o proporcjach niepanoramicznych. Termin ten stosowany jest także w odniesieniu do projekcji kinowej wymagającej projektorów wyposażonych w optykę z soczewkami anamorficznymi pozwalającymi odtworzyć oryginalne proporcje obrazu na ekranie. Obrazu anamorficznego nie należy mylić z opracowanym dla potrzeb telewizji cyfrowym obrazem anamorficznym, który opiera się na podobnych założeniach, ale wykorzystuje do kompresji całkiem inne metody.

OBRAZ ANAMORPHIC SCOPE

Dawno temu, u zarania historii przemysłu filmowego, wszystkie filmy wyglądały w kinie mniej więcej tak samo. Począwszy od późnych lat 1890-tych aż do wczesnych lat 1950-tych stosunek szerokości obrazu do jego wysokości (znany właśnie jako "aspekt obrazu" lub "współczynnik proporcji") wynosił 1.33:1 (tak naprawdę było to 1.37:1 ale standardem stał się aspekt 1.33:1). Mówiąc inaczej: obraz był 1.33 razy szerszy niż wyższy. Innym sposobem na oznaczenie standardu 1.33:1 jest określenie 4x3, oznaczające "4 jednostki szerokości na każde 3 jednostki wysokości".

W świecie kinematografii zaczęto takie proporcje obrazu określać mianem Academy Standard i właśnie ta nazwa została w 1930r przyjęta oficjalnie przez stowarzyszenie Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Prawie wszystkie klasyczne filmy z tego okresu wyświetlane były w kinach właśnie w tym aspekcie. Poniżej znajdziecie zdjęcia pobrane z czterech filmów, nakręconych właśnie zgodnie z proporcjami obrazu narzuconymi przez Academy Standard.

Przeniesienie na wideo filmów nakręconych według Academy Standard nie sprawia żadnego problemu. Dlaczego? Jak zapewne zauważyliście, proporcje obrazu zdefiniowane przez Academy Standard są identyczne z proporcjami ekranu tradycyjnych odbiorników telewizyjnych. Nie jest to bynajmniej przypadek. Gdy we wczesnych latach 1950-tych animatorzy rodzącego się przemysłu telewizyjnego rozmyślali nad tym, jakie proporcje ma mieć ekran telewizyjny, organizacja National Television Standards Committee (NTSC) zdecydowała, że obowiązującym standardem będzie właśnie Academy Standard. Obecnie, jak już wiemy, ekran o takich proporcjach określa się mianem 4x3.

Przemysł telewizyjny rozwijał się w najlepsze a odbiorniki schodziły z półek jak świeże bułeczki. Coraz więcej ludzi rezygnowało z chodzenia do kina, woląc obejrzeć ulubiony film w domowym zaciszu. Hollywood stanął przed dużym problemem i zadał sobie pytanie: co zrobić, czy ludzie zaczęli ponownie chodzić do kina. Odpowiedź była prosta - zmienić proporcje ekranu.

Hollywood rozpoczął eksperymenty z tworzeniem filmów trójwymiarowych (3D) oraz z kręceniem filmów z obrazem panoramicznym. Część z Was zapewne pamięta filmy, które wymagały od widza zakładania takich śmiesznych dwukolorowych okularów (w których plastikowe szybki pokolorowane były na niebiesko i czerwono). Eksperymenty z trójwymiarem oraz obrazem panoramicznym tak naprawdę rozpoczęły się już we wczesnych latach dwudziestych ubiegłego wieku ale dopiero po 1950r weszły w fazę nadającą się do publicznej prezentacji. Moda na filmy 3D szybko (i na szczęście) przeminęła ale obraz panoramiczny pozostał i na stałe wszedł do techniki filmowej. W 1953r firma 20th Century Fox wprowadziła standard CinemaScope, który był powszechnie wykorzystywany przez studia filmowe w latach 1953 - 1967 (zastąpił go w końcu standard Panavision, który jest obecnie najczęściej używanym procesem filmowym). W 1953r zaledwie 5 filmów miało obraz panoramiczny. A jednak w roku następnym, takich filmów było już 40. Do 1955r liczba filmów panoramicznych wzrosła do ponad 100. We współczesnym amerykańskim przemyśle filmowych obraz panoramiczny (w różnych aspektach) bezapelacyjnie dominuje. Najpopularniejsze są obecnie dwa współczynniki proporcji obrazu: Academy Flat (1.85:1) oraz Anamorphic Scope (2.35:1). Inne, mniej wykorzystywane aspekty to np. 1.66:1 i 2.20:1 (70mm).